Image

ՀԵՐԹԱԿԱՆ ԱՋԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ԲՌՆԻ ՏԵՂԱՀԱՆՎԱԾՆԵՐԻՆ

«Գուրգեն Մելիքյանի՝ Քաշաթաղի բազմա­զա­վակ ընտանիքների հիմնա­դրա­մ»-ի (ԳՄՔԲԸՀ) գործունեությանը հաճախ  ենք անդրադարձել մամուլի էջերում: ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլ­տե­տի նախ­կին դեկան, 1992 – 1997 թթ․ արցախյան ազա­տա­մարտում ՊԲ հրա­մանատարի տեղա­կալ, պրոֆեսոր Գուր­գեն Մելիքյանը հաղթանակից հետո պատմական  Աղահեճք-Քաշունիք-Կովսական-Բերդաձոր-Վայկունիքի տարածքում  Քա­շաթաղի շրջանի կազմավորման սկզբից ստեղ­ծեց նշված հիմնադրամը, որը մինչ օրս աջակցում է արցախցի բազմազավակ ընտանիքներին: Բացի բազմազավակ ընտանիք­նե­րին աջակ­ցելուց՝ հիմնադրամը, իր սուղ  հնա­­րավորութ­յունների սահմաններում,  նաև իրականացնում է բարե­գոր­­ծական բազ­մաթիվ ծրագրեր և աջակ­ցում անվճարունակ ուսանող­նե­րին՝ ամբող­ջու­թյամբ կամ մասնակի վճարելով նրանց ուսման վարձը։

Հիմնադրամը, նախքան վերջին ող­բեր­գա­կան իրադարձությունները,  ար­ցախ­ցի բազմա­զա­վակ կարիքավոր ըն­տանիքներին օգնություն էր տրա­մա­դրում իրենց պատմական բնօրրա­նում՝ բացի սննդից և հագուստից՝ հատկաց­նելով խոշոր եղջերավոր անասուններ, որոշ ընտանիքներին էլ՝ նաև կենցաղային տեխնիկա՝ սառ­նարան, հե­ռուս­տացույց, լվացքի մեքենա և այլն։ 2020 թ․ պատերազմի հետևանքով  բռնագաղթված քաշաթաղցիներին Հիմ­նադրամն ար­դեն ՀՀ տարածքում էր աջակցում՝ միաժամանակ օգնություն հասցնելով շրջափակման մեջ հայտն­ված Շուշիի շրջանի հինգ գյուղերի և մայրա­քաղաք Ստեփանակերտի մեր հայ­րենակից­ներին, ինչպես նաև Ստեփանակերտի «Արփեն մայր և նորածին» կենտրոնին, որտեղ ծնվել է 33759 երեխա։ 2022 թ․ սկսած, երբ փակվեց «Լա­չինի միջանցք»-ը, և Արցախը հայտնվեց լիա­կատար շրջա­փակման մեջ, իսկ այ­նուհետև 2023-ից, երբ արցախ­ցիները բռնագաղթվեցին հայրենի տնից և այժմ բնակվում են ՀՀ տար­բեր մարզե­րում ու մայրաքաղաք Երևանում, փոխվել է հիմնադրամի գործունեության ուղղ­վա­­ծությունը։ Այժմ, ժամանակավորապես դադարեցնելով իր մյուս ծրագրերը, հիմնադրամը կենտրոնացել է  ՀՀ-ում ապաս­տանած Արցախից բռնագաղթված բազմազավակ ընտանիքներին օգնելու վրա: 2024 թվականից հիմնադրամի հետ հա­մագործակցում է կանադական մար­դասիրական “Glo­­bal Medic” կազմա­կեր­պությունը։ Այսօր այն համաշխարհային մարդասիրական մեծ կազմա­կեր­պություն է, օգնություն է ցուցաբերում աշ­խարհի տարբեր երկրներում պատերազմներից, երկ­րաշարժներից, ջրհեղեղներից ու այլ աղետ­ներից տուժած կարիքավորներին։ Վերջերս Երևանում էին  «Global Me­dic»-ի գործադիր տնօրեն Ռահուլ Սինխը, նրա թիմի ան­դամներ Թառա Կարսոնը, Ալ Մակլարենը և Շելի Թոմսոնը, ինչպես նաև կանադահայ հասարա­կական գործիչ Խորեն Մարդոյանը, ով բազմիցս եղել է Արցախում և մարդասիրական օգնություն ցուցաբերել, իսկ 2016-ից համագործակցում է «Global Medic»-ի հետ: Հունվարի 20-ին տեղի ունեցավ Հիմնա­դրամի հոգաբարձության խորհրդի ընդլայնված նիստ, որին մասնակցում էին նաև «Global Medic»-ի ներկա­յացուցիչները: Տևականորեն քննարկվեցին համատեղ կատարած աշխա­տանք­ների արդյունքները և հետագա անելիք­ները:

Իր շնորհակալական տպավորիչ խոսքում «Global Medic»-ի գործադիր տնօրեն Ռահուլ Սինխը բարձր գնահատեց ԳՄՔԲԸՀ-ի կատարած աշ­խա­տանքները և ընդգծեց Արցախից բռնի տեղա­հանված բազմազավակ ընտա­նիքներին աջակ­ցությունը շարունակելու պատրաստակա­մութ­յու­նը: Հիմնադրամի գործադիր տնօրեն Գ. Մելիք­յանը կարևորեց կանադացի բարեկամների հա­մա­­գործակցությունը, շնորհակալագիր հանձնեց Ռահուլ Սինխին։ Հաջորդ օրը կայացավ «Global Medic»-ի ներկայացուցիչների, Խ. Մարդոյանի և Գ. Մե­լիքյանի հանդիպումը ՀՀ-ում Կանադայի արտա­կարգ և լիազոր դեսպան պրն Էնդրյու Թըրների հետ: Ընթացքում Ռահուլ Սինխը դեսպանին ներ­կայացրեց համագործակցող երկու կառույցների կատարած մարդասիրական արդյունավետ աշ­խա­տանքները։ Պարոն դեսպանը բարձր գնա­հատեց Հիմնա­դրամի և «Global Medic»-ի համատեղ մարդա­սիրական գործունեությունը և հավաստիացրեց, որ շարունակական է լինելու Հիմնադրամի հետ համագործակցությունը Արցախից բռնագաղթվածներին հնարավոր աջակցություն ապա­հո­վելու գործում։

Հունվարի 22-ին հիմնադրամի գործադիր տնօրենը, հոգաբարձուների խորհրդի նախա­գահը՝ ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետի նախկին դեկան պրոֆեսոր Արծրուն Ավագյանը, հո­գա­բարձուների խորհրդի անդամ, ԵՊՀ աշխար­հագրության և երկրաբանության ֆակուլտետի նախկին դեկան, պրոֆեսոր Մարատ Գրիգոր­յանը և «Global Medic»-ի ներկայացուցիչները՝ Ռ. Սինխի գլխավորությամբ, Խ. Մարդոյանի ուղեկ­ցությամբ, այցելեցին ՀՀ Արագածոտնի մարզի Աղձք գյուղ, որտեղ 2023թ. սեպտեմբերի վեր­ջերից բնակություն է հաստատել Արցախի Մար­տակերտի շրջանի Կոճողուտ գյուղից Իշխան Սահակյանի և Լիաննա Սաֆարյանի բազմա­զավակ ընտանիքը: Այցելուները հետաքրքրվեցին այս ընտանիքի անցյալով ու ներկայի խնդիրներով։ Ժամանակին իրենց գյուղում ամուսինները  լավ տնտե­սություն են ունեցել և ինը զավակներին պահել ու դաստիարակել: Այժմ այստեղ բնակվում են վար­ձով առանձնատանը, ունեն նյութական որոշակի խնդիրներ: Բարե­րարների կողմից ընտանիքին հատկացվեց հերթական աջակցությունը՝ սննդի տեսքով: Այցելություններ եղան այլ բազմազավակ ընտանիքներ։ Էռնեստ Խոսրովյանը՝ Արցախի Ճարտար քաղաքից, և Արևիկ Գրիգորյանը՝ Հրազ­դանից, ծա­նոթացել էին Շուշիում վերաբնակվելու տարի­ներին, ամուսնացել։ Հետա­գայում արդեն բազ­մա­զավակ ընտանիք՝ տեղափոխվել էին Արցախի Քաշաթաղի շրջանի Հերիկ գյուղ։ 2016-ին այս­տեղ ծնված որդուն Ռոբերտ կոչեցին 2016թ․ ապրիլյան քառօրյայի անմահ հերոս, Արցախի հերոս Ռոբերտ Աբաջյանի անունով։

Իրենց տանը հատուկ անկյուն էր նվիրված այդ օրերին անմահացած հերոս­ներին։ 2020թ․ պատերազմից հետո, երբ թշնամուն հանձնվեց Քաշաթաղի շրջանը, նրանց ընտանիքը տեղա­փոխվեց Երևան։ Բայց Արցախը կանչում էր, ու շուտով արդեն Ճարտարում էին՝ Էռնեստի հայրական տանը։ Երկար չտևեց խաղաղությունը․ 2023-ի սեպտեմբերի վերջին Էռնեստը դպրոցին հատկացված ավտոբուսով իր և հարևան ըն­տանիքներին տեղափոխեց Հա­յաստանի Հանրա­պետություն։  Նրանց ինը երեխաներով ընտա­նիքն սկզբում բնա­կություն հաստատեց Արա­գածոտնի մարզի Ներքին Սասնաշեն, ապա՝ Կաթ­­նաղբյուր գյուղերում։ Բայց ստիպված տեղա­փոխվեցին Երևան՝ սկզբում՝ Հաղթանակ թաղա­մաս, հետո՝ Նուբարաշեն։ Հունվարի 22-ին Նուբարաշեն այցելեցին «Global Medic»-ի ներկա­յացու­ցիչները, Խ. Մար­դոյանը և ԳՄՔԲԸՀ-ի գործադիր տնօրենն ու հոգաբարձուների խորհրդի անդամները։ Նուբա­րաշենում վարձով է բնակվում բազ­մազավակ ընտանիքը, և կա նպատակ՝ հիմ­նա­կան բնակություն հաստատել Ներքին Սասնա­շենում։ Կանադացի հյուրերը ծանոթացան նաև այս ընտանիքի պատմությանը, բնակության պայման­ներին, տեղեկացան Ապրիլյան քառօրյայի հերոս­ների մասին։ Հաջորդ ընտանիքը, որ այցելեցին նույն խմբով, նախկինում բնակվում էր Քաշաթաղի շրջանի Իշխանաձոր գյուղում։ Արմեն և Արմինե Բադալ­յաններն ունեն 6 երեխա։ 2020-ից տեղափոխվել և վարձով բնակվում են ՀՀ Կոտայքի մարզի Ձորաղբյուր գյուղում։ Ընտանիքի ծնողներն ունեն նաև առողջական խնդիրներ։ Նրանց համար նախատեսված օգնությունը հանձնելուց հետո՝ հունվարի 25-ին, «Global Medic»-ի կամավորներն ԳՄՔԲԸՀ հոգաբարձության խորհրդի անդամների հետ այցելեցին  արդեն ՀՀ Արմավիրի մարզ։ Էջմիածնի տարածաշրջանի Շահումյան գյու­ղում է բնակվում Բերձորից տեղափոխված Քրիս­տինե Ամյանի 12 երեխաներով ընտանիքը, որին  հատկացվեց հասանելիք սնունդը։ «Global Medic»-ի ներկայացուցիչները ծանոթացան ըն­տանիքի պատմությանը, ներկա խնդիրներին։ Երեխաները Գ․ Մելիքյանի կողմից ստացան նաև ամանորյա նվերները։

Արմավիրի մարզի Գետաշեն գյուղում են բնակվում Արցախից բռնի տեղահանված ԳՄՔԲԸՀ-ի  շահառու երեք բազմազավակ ըն­տա­նիքներ։ Սամվել Օր­դու­բեկյանի և Ժենյա Թովմասյանի բազմազավակ ընտանիքը բնակվելիս է եղել Քաշաթաղի շրջանի Սոնասար գյուղում, այնուհետև՝ Բերձոր քաղաքում։ 2020-ից հետո տեղափոխվել էին Ստեփանակերտ։ 2023-ի սեպտեմբերին տեղի ունեցավ արցախցիների բռնի տեղահանությունը։ Եկան  Երևան, այժմ տուն են գնել Գետաշեն գյուղում։ Նրանց որդի­ներից Արայիկ Օրդուբեկյանը զոհվեց 2016 թ․ սեպտեմբերի 2-ին Արցախի սահմանները պաշտ­պանելիս։ Քաշաթաղի շրջանի Իշխա­նաձոր գյուղից այստեղ բնակություն է հաստատել նաև Միհրան Դանիելյանի և Օֆիկ Առաքելյանի՝ չորս երե­խա­ներով ընտանիքը։ Ունեն բնակելի պայ­ման­ների բարելավման խնդիր։ Գրիգոր Բաղդասարյանը և Օվսաննա Սարդարյանն ունեն հինգ երեխա, նրանցից Էմիլին վերջերս է ծնվել։ Բռնագաղթվել են 2020-ի նոյեմբերին ԱՀ Շա­հումյանի շրջանի Բազ գյուղից․ վերաբնակվել են սկզբում՝ Վանա­ձոր, այնուհետև՝ Մեծամոր քաղաքներում, և վերջապես՝ Գետաշենում։ Այս ընտանիքը նույնպես բնակարանային պայման­ների բարելավման կարիք ունի։ Բոլոր ընտանիքներին բարերարների կող­մից հատկացվեց նախատեսված սնունդը, իսկ  երեխաներն ստացան ամանորյա նվերներ։

ԳՄՔԲԸՀ-ի  գործադիր տնօրեն Գ․ Մելիքյանը հետաքրքրվեց կարիքավորների  խնդիրներով և խոստացավ հնարավորության սահմաններում լուծել դրանք։ ԳՄՔԲԸՀ-ի  աջակցությունը Հայաստանում ապաստանած Արցախից բռնագաղթված շահառու ընտանիք­ներին շարունակական է։

Image

Քաղաքական, տնտեսական, մշակութային և այլք նորություններ Հայաստանից և աշխարհից։ Վերլուծություններ, իրադարձություններ, հակամարտություններ և պատահարներ՝ ամեն օր առցանց նորությունների թարմացումներ։